ANIMALIEN SEXU UGALKETA
Animali ornoduna
Arrantzarraina
Arrantzarraina ur gazitan itsasoan nahiz gezatan bizi den arrain mota bat da. Apiril aldera, ibaietan gora egiten du saldo hadietan. Sasoi horretan kolore gris arrunta du baina udaberria aurreratu ahala gorritu egiten zaie sabelaldea. Aldi berean, ar bakoitza bere taldetik aldendu eta ibai zati batez jabetzen da bere esparru bihurtzen delarik. Beste arren bat esparru horretan sartzen sailatzen bada, eraso egingo dio. Pixkanaka, habia bat eraikitzen dulandare
hondarrez.
Emeei, haiek ere ibaian gora egiten baitute beren saldoetan, aldatu egiten zaie itxura : sabela puztuz joaten zaie arrautzez . Ar batek eme saldo bat ikusten duenean, sabela handituz eme baten gana urbiltzen doa, aldi berean sabel normaleko eme heldugabei eraso eginez bere bidetik kedu arazi egiten zaie. Eme heldu bat arrainekin elkartzen denean, honek gordeiaketari ekiten dio : dantzan egiten du emearen inguruan, eta pixkanaka bere habiarantz eramaten du. Han sarrera erakusten dio eta emeak sartzea onartzen badu, ugalketa gertatuko da.
Oiloa eta oiarra
Hegaztiek ez dute gametoa kanporatzen. Hegazti ezezagunei erreparatuz gero ( olioa, txantxangorria, kaioa, zikoina etb ), ikusiko dugu gehienetan arra emearen bizkar gainera igo eta segundo batzuetan irauten dutela horrela oreka zailean. Tarte horretan konkortu egiten dituzte, biek gorputz muturretan dituzten adomenak, eta bataren eta bestearen kloakak indartuz batzen dira. Batze horri esker, hodi modukoa eratzen da, eta bertatik arraren esperma sartzen da emearen kloakan. Hurrengo egunetan, espermatozoidea emearen ugalketa aparatuan zehar bidaiatuko du, eta obulua ernaldu daiteke. Ernaldu eta gero, emea arrautzak kanporatuko ditu.
Ernalkuntza ( kanpo ernalkuntza edo barne ernalkuntza )
Arrantzarrainek: kanpo ernalkunzta egiten dute gordeiaketa bukatu ostean arrautzak kanporatu eta arraintxo txikiak beraien borondodatez haziko dira.
Oiloa eta oiarra: kanpo ernalkuntza egiten dute ere , gordeiaketa bukatu ostean arrautzak kanporatu eta txito txikiak beraien borondatez ere aziko dira.
Animalien sexu-ugalketa faseak: gametoa sortzea, ernaltzea eta horren zigotoa garatzea da.